Podstawowym badaniem jakie mężczyzna musi wykonać to badanie nasienia. Nasienie najlepiej przebadać po minimum 3-4 dniowym okresie abstynencji seksualnej.
Gdy mężczyzna nie chce lub nie może oddać nasienia w klinice, może oddać je do jałowego pojemnika w domu, a następnie dostarczyć do badania w ciągu maksimum 60 minut w temp. 37 st. C. Można je pobrać z prezerwatywy, ale bez środków plemnikobójczych. Laboratorium oceni kilka podstawowych parametrów. Należą do nich: czas upłynnienia, lepkość, objętość ejakulatu, pH, występowanie zlepiania się plemników (aglutynacja), kolor, zapach. Ponadto ocenia się pod mikroskopem liczbę plemników w 1 ml, ich ruchliwość, obecność leukocytów, bakterii. Niektóre laboratoria oceniają ruchliwość plemników komputerowo lub oznaczają inne parametry.
Gdy stwierdzi się jakieś odchylenia od normy, należy powtórzyć badania po upływie około 2 miesięcy. Pojedynczy wynik nie jest wiarygodny. Mogą okazać się konieczne dodatkowe badania, np. USG jąder, badania hormonalne, a nawet badania genetyczne.